غدير برخاسته از يك داده وحيانيواقعه غديرخم بدون مقدمه نبوده و جرياني برخاسته از يك داده وحياني يا داده‌هاي ديني و ريشه‌دار در خردورزي پيامبران بوده است. در واقع غديرخم ريشه در دوران رسالت پيامبر(ص) دارد. همه ما از واقعه تاريخي كه در روز هجده ذيحجه سال دهم هجرت به وقوع پيوسته و مسلمانان همه ساله آن را به عنوان بزرگ‌ترين عيد خود جشن مي‌گيرند مطلع هستيم. همه ما جمله «هر آنكه من مولاي او هستم، علي مولاي اوست» را بارها شنيده‌ايم و به آن ايمان داريم. عيدغدير مهم‌ترين و باارزش‌ترين عيد در نزد مردم ايران است. شور و حال وصف‌ناپذيري كه در اين عيد وجود دارد در اعياد ديگر همچون فطر و قربان ديده نمي‌شود و دليل آن هم به خاطر عشق و علاقه‌اي است كه مردم ما به حضرت علي‌بن ابي طالب(ع) دارند.
رسم بر آن است كه صبح روز عيد مردم به ديدار و دست‌بوسي سادات و ذريه اميرالمومنين(ع) مي‌روند و اداي احترام به سادات مي‌كنند و سادات نيز ضمن پذيرايي با شربت و شيريني و اهداي هديه‌اي به رسم يادبود از مهمانان قدرداني مي‌كنند. در اين روز مردم بهترين و زيباترين لباس‌هاي خود را مي‌پوشند، خود را معطر به بهترين عطرهامي نمايند و با چهره‌اي خندان و شادمان به ديد و بازديد مي‌پردازند. در اين روز افراد بسياري روزه مي‌گيرند و به مومنين قرض و اطعام ميدهند. مردم اعتقاد دارند پولي كه به عنوان هديه از سادات گرفته‌اند نبايد خرج نمايند بلكه به عنوان تبرك و بركت در نزد خود نگهداري كنند. در شب عيد غدير در مساجد و حسينيه‌ها مراسم جشن و سرور و مولودي‌خواني برپاست همچنين در منازل سادات و علما نيز مداحان و شاعران در وصف مولا علي(ع) و غديرخم مولودي‌خواني مي‌كنند. براي اين روز شريف اعمال زيادي وارد شده كه ما به اختصار به بعضي از اين اعمال اشاره مي‌كنيم. 1- روزه 2- غسل كردن 3- زيارت حضرت علي(ع) كه يكي از آنها زيارت «امين‌ا...» است. 4- خواندن دعاي ندبه 5- چون مومني را ملاقات كند اين تهنيت را بگويد: «الحمدا... الذي جعلنا من المتمسكين بولايه اميرالمومنين والائمه المعصومين عليهم السلام.» و براي اين امور فضيلت بسياري ذكر شده است: پوشيدن لباس‌هاي نيكو، زينت كردن، استعمال بوي خوش، شادي كردن و شاد نمودن شيعيان اميرالمومنين، گذشت از تقصير شيعيان، برآوردن حاجات آنان، صله رحم، اطعام اهل ايمان، شكر و سپاس به خاطر نعمت بزرگ ولايت و... بازار جشن و سرور و عروسي نيز در اين روز بسيار پر رونق است و علاوه بر آن در اين روز، خانواده نوعروس و تازه داماد هدايايي به زوج تازه ميدهند و در بعضي از مناطق، اين هدايا با آداب و رسوم خاصي تهيه و تقديم مي‌شود. به خصوص اگر يکي يا هردو آنها سيد باشند، مراسم مهم‌تر و با شکوهتر خواهد بود. اما آنچه در زير مي‌خوانيد شرح کوتاهي از واقعه‌اي است که حجت پيامبر را بر پيروانش تمام کرد و دين اسلام را به ديني پايدار و بي خدشه مبدل ساخت. اين نوشته از سايت «مرکز اطلاع‌رساني موسسه فرهنگي شهيد آويني» تهيه شده است. در سال دهم هجرت، زماني که پيامبر اکرم(ص) دريافت به زمان رحلت خود نزديک مي‌شود، بي‌وقفه مي‌کوشد تا زمان حضورش را در ميان مسلمانان پربارتر نمايد و به همين دليل، زيباترين و دقيق‌ترين مراسم حج را به اتفاق ياران خود انجام داد. در آن روزها بيمارى سختى (آبله يا حصبه) در مدينه شايع بود كه بسيارى از مسلمانان را از اين سفر محروم مى‌داشت با اين حال ده‌ها هزار نفر با پيامبر همراه شدند. مورخان، همراهان آن حضرت را چهل هزار، هفتاد هزار، نود هزار، 114 هزار، 120 هزار و 124 هزار نفر نوشته‌اند ولى با اين همه حق اين است كه بگوييم چنان جمعيتى در ركاب آن حضرت حركت كردكه شمارش بر جز خدا پوشيده است. اينان كسانى بودند كه از مدينه مى آمدند، ولى تعداد حاجيان به اين عده منحصر نمى شد زيرا اهل مكه و ساكنان حومه آن و كسانى كه از يمن در ركاب على(ع) آمده بودند نيز در حج شركت داشتند. دليل انتخاب محل غدير خمپس از پايان يافتن اين حج که به الوداع، حجة‌الاسلام، حجة‌البلاغ، حجة‌الكمال و حجة‌التمام خوانده‌اند با پايان گرفتن مراسم حج پيامبر(ص) به سوى مدينه حركت كرد هنگامى كه به سرزمين رابغ رسيد، در محلى كه غدير خم نام داشت، جبرئيل امين بر او نازل شد و پيامى بدين شرح از پروردگار بر او تلاوت كرد. اى رسول ما! آنچه را از سوى پروردگارت بر تو نازل شده به مردم برسان و اگر اين كار را انجام ندهي، رسالت خود را به انجام نرسانده‌اى و خدا تو را از مردم ايمن خواهد كرد همانا خداى، قوم كفرپيشه را هدايت نمى‌كند. اين پيام الهى ماموريتى خطير بر عهده پيامبر اكرم (ص) مى‌گذاشت، اعلان چيزى كه بايد همگان از آن باخبر شوند و اگر چنين نكند گوياكارى صورت نداده است. بنابراين بهترين موقعيت براى اعلام چنين پيامى همين جا بود، جايى كه راه مصر و عراق و مدينه و حضرموت و تهامه از هم جدا مى شود و همه حاجيان ناگزير از آن مى‌گذرند. غدير خم مناسب‌ترين محلى بود كه مى توانست چنين پيام پر اهميتي رابه گوش همگان برساند. مهم‌ترين خطبه پيامبر اسلام
پيامبر، پس از جمع شدن تمام حجاج و در زير خورشيد تابان، از ياران خود خواست تا زير چند درخت كهنسال را بروبند و با رويهم گذاردن جهاز شتران منبرى بلند برافرازند، سپس بر فراز منبر برآمد و خطبه‌اى بدين شرح ايراد كرد: «ستايش مخصوص خداوند است از او كمك مى‌خواهيم و به او ايمان مى‌آوريم و بر او توكل مى‌كنيم و از شر نفس و بدى كردارمان به او پناه مى‌بريم ، خدايى كه هدايت كننده‌اى نيست آنكه را او گمراه سازد و گمراه كننده‌اى نيست هر كه را او هدايت كند گواهى مى دهم كه معبودى جزخداى يگانه نيست و محمد بنده و فرستاده اوست.» «من پيش از شما به حوض كوثر مى‌رسم و شما در كناره حوض بر من وارد خواهيد شد، حوضى كه عرض آن به اندازه فاصله صنعا تا بصرى است، و در آن جام‌هايى است از نقره به شماره ستارگان، حال بنگريد كه پس از من با دو ميراث گرانبها چگونه رفتار مى كنيد.» مردى از ميان جمعيت فرياد برآورد: يا رسول‌ا...! آن دو چيز گرانبها چيست ؟ فرمود: يكى از آن دو كه بزرگتر است ، كتاب خداست يك طرفش در دست خدا و طرف ديگرش به دست شماست، پس آن را محكم نگه داريد تا گمراه نشويد و ديگرى كه كوچكتر است، عترت و خاندان من است و خداى نيكى‌كننده آگاه به من خبر داده است كه اين دو هرگز از هم جدا نمى‌شوند، تا در لب حوض در قيامت به من رسند من هم از خدا همين را خواسته‌ام، پس شما از آنها پيشى نگيريد كه هلاك مى‌شويد و از آنها وا نمانيد كه هلاك مى شويد.» سپس دست على(ع )را گرفت و بلند كرد، آنگاه فرمود: اى مردم! چه كسى نسبت به مؤمنان از خود ايشان سزاوارتر است؟ گفتند: خدا و رسولش بهتر مى دانند. فرمود: خدا مولا و سرپرست من است و من مولا و سرپرست مؤمنانم و من نسبت به مؤمنين از خود ايشان سزاوارترم پس هر كس من مولا و سرپرست اويم ، على مولا و سرپرست اوست. اين جمله را سه بار تكرار كرد. سپس گفت: «خداوندا! دوستى كن با هر كس كه با على دوستى كند، و دشمنى كن با هر كس كه على را دشمنى كند، دوست بدار هر كس كه على را دوست مى دارد، و دشمن دار هر كس او رادشمن مى دارد، يارى كن هر كس را كه ياريش كند و بى‌ياور بگذار هر كس تنهايش گذارد و حق را همواره با على بدار هر طرف كه باشد. اى مردم بايد حاضران، اين پيام را به غايبان برسانند.» چون خطبه نبوى به پايان رسيد امين وحى براى بار دوم نازل شد و او را به اين پيام مفتخر ساخت: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام كردم و راضى شدم كه اسلام دين شما باشد (اسلام را به عنوان دين براى شما پسنديدم)». پيامبر اكرم(ص) پس از دريافت اين پيام مسرت‌بخش ، فرمود: «ا... اكبر! كه دين كامل و نعمت تمام گشت و پروردگارم به رسالت من و ولايت على بعد از من راضى شد».
|
||||
